Người ghi hình ảnh quý về Fidel nơi đất lửa Quảng Trị

Ngày này 40 năm trước Fidel thăm vùng phóng thích miền Nam Ông Hồ Sỹ Sô khi đó đang là cán bộ của Ty Văn hóa thông tin tỉnh Quảng Trị nhận được nhiệm vụ một cách khôn xiết bí mật. Vào lúc tờ mờ sáng ngày 16/9/1973 , ông đi cùng xe của bí thơ Tỉnh ủy Quảng Trị Hồ Sỹ Thản tới cầu Hiền Lương và lúc đó ông mới biết mình đang được giao nhiệm vụ ghi lại hình ảnh của ai. Ông kể lại: “Trong ánh sáng chưa rõ , bên kia cầu phao thấy lấp ló ánh đèn của một đoàn xe con nối nhau vượt sông qua bờ nam Hiền Lương. Khi đoàn xe sắp dừng trước hàng quân danh dự thì đoàn tiếp đón tiến thẳng đến chiếc xe thứ 3 , Thủ tướng Phạm Văn Đồng và chú tâm Fidel Castro bước xuống , tuần tự bắt tay , ôm hôn các đại diện quân-dân-chính Đảng khu Trị Thiên-Huế. Mọi người xúc động đến như ngừng thở”. Chú tâm Fidel Castro bên những món quà nghĩa tình của quần chúng Quảng Trị dành cho ông. Ảnh: Hồ Sỹ Sô Đoàn xe rời khỏi Hiền Lương , đồn An ninh Biên phòng rạng rỡ dưới ánh mặt trời mọc ngày lịch sử của tình hữu hảo Việt Nam-Cuba. Đoàn xe dừng lại trước tiền sảnh của Hội trường Chính phủ cách mệnh tạm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Trong giây lát này , Sỹ Sô đã ghi được hình ảnh Fidel Castro choàng tay ôm Trung tướng Trần Nam Trung và bí thơ Tỉnh ủy Quảng Trị Hồ Sỹ Thản , như cuộc gặp gỡ của các phu phụ ruột rà sau quãng dài thời kì cách trở nhau. Cao điểm 241 được ngh ii bằng lễ đài trang trọng làm bằng các loại ghi sắt , ghi nhôm , hai bên lễ đài là những băng đỏ chữ trắng thắm đẹp các khẩu hiệu ấm áp tình hữu hảo Việt Nam-Cuba. Tây nắng dịu , những tràng vỗ tay dài tiếp nối sau khi Thủ tướng Phạm Văn Đồng thay mặt Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa giới thiệu chú tâm Fidel Castro và các ông khách quý Cuba , Fidel – nhà lập luận chặt chẽ nổi danh thế giới chính thức trò chuyện với cán bộ , quân , dân , vùng phóng thích Quảng Trị. Không một mảnh giấy cầm tay , Fidel đã nói suốt gần 1 tiếng rưỡi đồng hồ về chiến tích của quân dân miền Nam đã tập kích chiến lược chiến thắng mùa xuân năm 1968 và nhất là mùa xuân 1972 – phóng thích Quảng Trị , buộc đế quốc Mỹ phải chịu ký hiệp nghị Paris 1973. Chú tâm nói đến cuộc kháng chiến của Việt Nam luôn được sự cổ vũ lớn lao của bầu bạn năm châu , đặc biệt , ông nói đến tính cách của quần chúng , Đảng , Chính phủ Cuba đối với quần chúng Việt Nam nhìn chung và với quần chúng chiến trường dân tộc phóng thích miền Nam Việt Nam nói riêng. Mỗi lúc ngắt ý của chú tâm là mỗi lần pháo tay rầm vang núi đồi Tân Lam – 241 , ông Hồ Sỹ Sô xúc động kể chuyện. “Tôi đã chụp được tấm ảnh chân dung bán thân chú tâm Fidel Castro từ trên diễn đàn của cuộc mít tinh này. Tấm ảnh này nhiều đồng sự xem cứ tưởng tôi có dịp gặp dịp tốt được gần và chụp ông trong hoàn cảnh có chuẩn bị” , ông Sỹ Sô vẫn không giấu nổi niềm vui trong giọng nói , mặc dù thì giờ lịch sử đã qua 40 năm. “Trong muôn lớp sóng tay vẫy chào , từ loa phóng thanh , tiếng Thủ tướng Phạm Văn Đồng vang lên: Viva Cuba! Viva Việt Nam! Viva Fidel! Viva Hồ Chí Minh! Đồi núi truyền đi âm vang dội đất trời của rừng người thanh đồng điệp khúc những câu của Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Vui sướng đến chảy nước mắt khi chú tâm Fidel Castro cao lớn , nhanh chân tiến đến trước các hàng quân nắm lấy cán cờ của quân đội gắn đầy huân chương nhóng nhánh của binh đoàn Khe Sanh chiến thắng phất mạnh như một nghệ sĩ múa hùng tráng nhịp nhàng trong khúc nhạc pháo tay của cuộc mít tinh” , ông Sỹ Sô tả lại. Chú tâm Fidel Castro được quân và dân Quảng Trị đón chào chân thành. Ảnh: Hồ Sỹ Sô Cuộc mít tinh đã kết thúc lâu rồi mà Fidel vẫn chưa giã từ được với đại biểu quần chúng vùng phóng thích Quảng Trị. “Tôi đã chụp không ngắm máy , giơ máy ảnh lên cao để chụp một bức ảnh như thể đánh đố tìm Fidel trong biển sóng quần chúng Quảng Trị trên cao điểm 241 Tân Lâm”. Ông Sỹ Sô tiếp chuyện dòng hồi tưởng , kể tiếp: Các tướng lĩnh của Cộng hòa miền Nam Việt Nam chính thức dẫn đường đưa Thủ tướng Phạm Văn Đồng và chú tâm Fidel Castro thăm cao điểm 241. Đường dẫn đã cắm vè để tránh lựu đạn , các loại mìn có xác xuất còn sót sau một thời kì đã dày công ra phá. Khắp cao điểm , từ hầm chỉ huy đến từng khẩu “Vua chiến trường” ( chiến lợi phẩm thu được khi giặc Mỹ bỏ chạy ). Đâu đâu Fidel Castro cũng được nhìn tận nơi những chiến tích và thành quả của chiến tranh quần chúng và chính quần chúng miền Nam đã tiến hành dưới sự lãnh đạo của Đảng của giai cấp công nhân Việt Nam. Tiếp đó , Fidel Castro đã đến thăm từng chức vụ quân phóng thích đã có nhiều chiến tích trong cuộc đả kích năm 1968 và cuộc phóng thích Quảng Trị 1972. Chú tâm Fidel Castro đã đi bộ 2 km giữa Đường 9 thị xã Đông Hà. Chú tâm đã làm cho thấy rõ sự thú vị khi ghé qua lô cốt do thực thương pháp xây dựng để án ngự Đường 9 năm 1947 , mà ngay lúc đó dưới chân lô cốt là nhung nhúc các loại xe thiết giáp , thiết giáp còn mang nhãn Hoa Kỳ trong cuộc chiến tranh vẫn đang xảy ra lúc đó. Dáng phủ gục của các công cụ chiến tranh này của Pháp , Mỹ là thể hiện chiến tích oanh liệt của quần chúng ta. Dọc đường qua thị xã , Fidel Castro đã tận thấy những cố gắng của cán bộ , quần chúng vùng phóng thích Đông Hà trong khôi phục làm ra , cải thiện đời sống và nhất là được chứng kiến những công trình đầy hứa hẹn trong cuộc chống chỏi còn tiếp diễn để hoàn thành sự nghiệp cách mệnh vinh quang mà sơn hà đã phó thác cho quần chúng miền Nam nhìn chung , cho quần chúng vùng được phóng thích nói riêng và của tỉnh Quảng Trị. Ông Sỹ Sô cười vui: “Khi Fidel bước đi , chúng ta phải chạy mới kịp theo vóc dáng to lớn , oai phong , lẫm liệt của ông”. Và những đoạn phim sau chót của ông chụp ngày lịch sử này là cuộc tiễn biệt trên bờ nam cầu Hiền Lương cuối ngày hôm đó. Hai vị lãnh đạo của hai đất nước tuần tự bắt tay , ôm hôn quyến luyến các ông tướng lĩnh và các đồng chí lãnh đạo xứ sở , và đặc biệt là cuộc gặp mặt hỏi thăm sau chót của hai vị với các sĩ quan , chiến sỹ trông coi và một số bà con Gio Linh , Quảng Trị. Ông Hồ Sỹ Sô giờ đây đang là Chi hội trưởng Chi hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tỉnh Quảng Trị. Đối với ông , những gì ông đã ghi lại bằng hình ảnh về chuyến thăm của vị lãnh tụ đất nước Cuba phu phụ đến quê hương Quảng Trị là đài kỷ niệm chịu tác động hoặc ảnh hưởng rõ rệt và vào những vấn đề thuộc bản chất và có ý nghĩa nhất nhất trong thế cục cầm máy của ông. Phương Liên . chú tâm Fidel Castro bên những món quà nghĩa tình của quần chúng Quảng Trị dành cho ông. Ảnh: Hồ Sỹ Sô . chú tâm Fidel Castro được quân và dân Quảng Trị đón chào chân thành. Ảnh: Hồ Sỹ Sô .